Jakie są zalety odnawialnych źródeł energii?

Maciej Orzechowski
31 lip
5 minut(y) czytania

Liczne zalety odnawialnych źródeł energii sprawiają, że OZE odgrywają coraz większą rolę w rodzimej energetyce. Potwierdzają to dane: jak wynika z raportu „Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2025”, autorstwa Kacpra Kwidzińskiego i Marcina Dusiło z Forum Energii, udział OZE w produkcji energii elektrycznej w Polsce wyniósł w 2024 roku aż 29,4%. Jednocześnie sumaryczny udział węgla wyniósł 56,2%, co oznaczało spadek w stosunku do 2023 roku aż o 4,3 p.p.

Choć znaczenie energii odnawialnej rośnie, nadal wiele osób nie zdaje sobie sprawy z potencjału, który w niej tkwi. Warto więc przyjrzeć się bliżej temu tematowi i wyjaśnić m.in.: dlaczego alternatywne źródła energii są ważne, jakie wyróżnia się ich podstawowe rodzaje, a także jakie można wskazać najistotniejsze wady i zalety odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii.

Czym są nieodnawialne i odnawialne źródła energii (OZE)?

Aby zrozumieć charakteryzujące odnawialne i nieodnawialne źródła energii wady i zalety, warto na wstępie sprecyzować oba pojęcia.

Nieodnawialne źródła energii to surowce energetyczne, których kształtowanie następowało przez lata w sposób naturalny. Ich eksploatacja odbywa się w szybszym tempie niż ich odnawianie, przez co istnieje ryzyko wyczerpania zasobów. To jednak nie jest jedyny problem. Istotną wadą nieodnawialnych źródeł energii jest to, że procesy ich wydobycia oraz spalania negatywnie wpływają na środowisko. Z tego względu redukuje się ich udział w produkcji energii.

Odnawialne źródła energii charakteryzują się z kolei tym, że ich wykorzystywanie nie wiąże się z zagrożeniem wyeksploatowania dostępnych zasobów. Surowce zaliczane do tej grupy odnawiają się bowiem szybciej lub przynajmniej w tym samym tempie, z jakim postępuje ich eksploatacja. Cechujące energię odnawialną zalety sprawiają, że w gospodarkach, w których większy nacisk kładzie się na ekologię, OZE stają się ważnym komponentem miksu energetycznego.

Jakie można wyróżnić przykłady nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii?

Nieodnawialne źródła energii to m.in. węgiel brunatny i kamienny, gaz ziemny i ropa naftowa.
Zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii do OZE zalicza się natomiast m.in.: energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną i hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego i biopłynów.

Zalety odnawialnych źródeł energii z różnych punktów widzenia

Dlaczego powinno się wspierać rozwój odnawialnych źródeł energii? Najłatwiej odpowiedzieć na pytanie poprzez wskazanie tego, jakie są zalety energii odnawialnej.

Odnawialne źródła energii: zalety z perspektywy ekologicznej

Rozważając określające odnawialne źródła energii plusy i minusy, warto zacząć od przyjrzenia się temu, jakie profity OZE może przynieść środowisku naturalnemu. Przede wszystkim zmniejszenie na ich korzyść udziału paliw kopalnych w produkcji energii pozwala skuteczniej walczyć ze wzrostem emisji gazów cieplarnianych. Przyczyniają się one do narastania globalnego ocieplenia, czyli zjawiska, które rodzi wiele negatywnych skutków, takich jak m.in.:

wzrost poziomu wody w morzach i oceanach, który już obecnie jest alarmującym zagrożeniem dla istnienia niektórych państw,
zwiększona częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, np. huraganów czy długotrwałych opadów,
intensywniej występujące susze i związane z nimi pożary, a także powodzie,
ograniczenie dostępności wody słodkiej,
częstsze przypadki występowania wyjątkowo wysokich temperatur.

Jak widać, dalsza nadmierna eksploatacja nieodnawialnych źródeł energii może spowodować bardzo dotkliwe konsekwencje. Choć zielona energia nie zastąpi w stu procentach rozwiązań konwencjonalnych, to inwestycja w rozwój takich obszarów jak np. energia wiatrowa, wodna czy fotowoltaika, może pomóc ograniczać niepożądane efekty zużywania paliw kopalnych w celu pozyskiwania energii.

Problemy związane z globalnym ociepleniem nie są jedynym zagrożeniem natury ekologicznej, któremu może pomóc przeciwstawić się inwestycja w odnawialne źródła energii. Efektem spalania paliw kopalnych jest emisja wielu zanieczyszczeń mogących negatywnie wpływać zarówno na przyrodę, jak i zdrowie ludzi. Energia słoneczna wykorzystywana przez panele fotowoltaiczne, energia geotermalna oraz inne rodzaje OZE to „czysta” alternatywa, która sprzyja dbałości o dobrostan całej planety.

Zalety energii odnawialnej z perspektywy ekonomicznej

Zalety źródeł odnawialnych można zaobserwować także wtedy, gdy spojrzymy na OZE z myślą o szeroko rozumianych aspektach gospodarczych. Jakie plusy odnawialnych źródeł energii warto w tym kontekście podkreślić?

Uniezależnienie się od surowców nieodnawialnych oraz ich dostawców

Biorąc na tapet charakteryzujące odnawialne źródła energii zalety i wady, należy zwrócić uwagę na istotną kwestię, a mianowicie możliwość redukcji poziomu zależności od konwencjonalnych paliw. Są one zasobami wyczerpywalnymi, dlatego warto gospodarować nimi rozsądnie i wykorzystywać do tych celów, w przypadku których okazują się niezastąpione. Co więcej, OZE to szansa dla państw pozbawionych takich surowców na zmniejszenie ich importu, a w konsekwencji – większego uniezależnienia od polityki krajów eksportujących ropę czy gaz.

OZE jako generator korzyści dla firm

Coraz więcej organizacji rozważających plusy i minusy odnawialnych źródeł energii, a także swoich potencjalnych profitów wynikających z inwestycji w nie, dostrzega, że OZE to tak naprawdę wielka szansa dla firm. Przykładowo sprzężenie instalacji fotowoltaicznej z pompą ciepła pozwala nie tylko ograniczyć rachunki za prąd i ogrzewanie biura, ale także budować wizerunek odpowiedzialnej za środowisko marki, której na sercu leży dobrostan planety.

Wydajność i funkcjonalność

Dobra efektywność pracy jest cechą spajającą różne ośrodki i rozwiązania produkujące energię dzięki OZE. Elektrownie wodne, turbiny wiatrowe, panele słoneczne – w każdym z tych przypadków możemy mówić o wydajnym sposobie wytwarzania energii. Z perspektywy użytkownika bardzo istotna jest również funkcjonalność rozwiązań bazujących na OZE. Jako przykład wskażmy, że wiele nowoczesnych pomp ciepła jest w stanie nie tylko ogrzewać wnętrze budynku, ale także zapewnić chłodzenie w trakcie lata i podgrzewanie ciepłej wody użytkowej.

Metoda na redukcję odpadów

Wspominaliśmy wcześniej o tym, że procesy oparte o tradycyjne źródła energii emitują do atmosfery gazy cieplarniane, a OZE pomaga ograniczać ten problem. Nie jest to jednak jedyny sposób, w jaki odnawialne źródła energii wspierają dbanie o czystość otoczenia. Idealnym przykładem na potwierdzenie tego jest wykorzystywanie biomasy, będące sposobem na zniwelowanie nadwyżek żywnościowych czy odpadów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.

Wygoda i oszczędność dla użytkowników

Zalety odnawialnych źródeł energii, a także różne programy rządowe sprawiają, że w wielu gospodarstwach domowych w Polsce zakwitło zainteresowanie fotowoltaiką i pompami ciepła. Inwestycja w OZE z tego segmentu może pomóc uniezależnić się od wzrostu kosztów energii i cieszyć się wygodnymi, praktycznie bezobsługowymi rozwiązaniami, zapewniającymi komfort termiczny i dostęp do własnego prądu.

Plusy odnawialnych źródeł energii z perspektywy społecznej

Przywołane przez nas wcześniej globalne ocieplenie niesie za sobą ryzyko nie tylko dla przyrody czy gospodarki. Jest ono dużym zagrożeniem także dla dobrostanu społeczeństwa.

Nagłe fale upałów narażają ludzi, szczególnie osoby starsze i dzieci, na poważne dolegliwości zdrowotne.
Wraz ze zmianami klimatu do naszego regionu może trafiać coraz więcej owadów i innych szkodników przenoszących poważne choroby, które do tej pory tu nie występowały.
Susze, powodzie i pożary mogą przyczynić się do występowania niedoborów żywności.
Kontekst gospodarczy nie pozostaje w oderwaniu od społecznego – niestabilność w poszczególnych sektorach rynku, rosnące ceny energii i związany z tym wzrost ryzyka utraty zatrudnienia mogą mieć bardzo negatywny wpływ na kondycję psychiczną ludzi.

Odnawialne źródła energii są jedną z istotnych, dużych cegiełek budujących mur, którego zadaniem jest powstrzymanie dalszego pogłębiania się globalnego ocieplenia i jego niepożądanych skutków.

Zalety i wady odnawialnych źródeł energii – jakie są wady OZE?

Analizując wady i zalety odnawialnych źródeł energii, omówiliśmy już liczne plusy OZE, warto poznać więc najistotniejsze minusy. Należą do nich m.in.:

wysokie koszty początkowe – inwestycja w OZE wymaga poświęcenia sporych środków, na szczęście jednak długoterminowo często są one w stanie się zwrócić,
uzależnienie od czynników pogodowych – niektóre obszary OZE, takie jak np. energetyka wiatrowa czy fotowoltaika, w dużym stopniu są podatne na czynniki pogodowe, w tym nasłonecznienie czy obecność wiatru,
ingerencja w naturalne środowisko – przykładem mogą być elektrownie wodne utrudniające swobodny przepływ ryb czy wiatraki stanowiące niekiedy zagrożenie dla ptaków i nietoperzy.

Dlaczego warto inwestować w odnawialne źródła energii?

Znając charakteryzujące źródła energii odnawialnej wady i zalety, można dość łatwo stwierdzić, co przemawia za inwestowaniem w OZE. Wystarczy wspomnieć, że:

mogą nieść one za sobą oszczędności zarówno w skali kraju, jak i firmy czy pojedynczego obywatela,
pozwalają ograniczyć emisje związane z eksploatacją surowców nieodnawialnych i pomóc hamować rozwój globalnego ocieplenia,
umożliwiają zwiększenie niezależności energetycznej.

Dla przedsiębiorstwa inwestycja w OZE jest szansą na obniżenie rachunków i budowę marki, natomiast dla osoby prywatnej – na codzienny komfort i pozostawienie większej ilości pieniędzy w portfelu.

Poznanie charakterystycznych dla źródeł odnawialnych wad i zalet nie zaspokoiło w pełni Twojej ciekawości dotyczącej tematu OZE? Zachęcamy do dalszego poszerzania swojej wiedzy i zapoznania się z innymi artykułami na naszym blogu: