Analiza podwójnej istotności – czym jest?

We współczesnym świecie analiza podwójnej istotności to zbiór zasad, na podstawie którego firmy z różnych branży oraz organizacje są zobowiązane do opracowania niefinansowego raportu, przedstawiającego skalę wpływu na środowisko. Uwzględnia się w nim także wpływ czynników ESG na różne finansowania. W niniejszym artykule przypatrzymy się tym obszarom, przybliżymy definicję całego zagadnienia, przedstawimy wynikające z niego korzyści a także opiszemy wymogi, z którymi musi zmagać się obecnie wielu przedsiębiorców. Zapraszamy do lektury.

Analiza podwójnej istotności oraz ESG – skąd się wzięła?

Badanie podwójnej istotności (z ang. double materiality assessment) to zagadnienie, o którym głośno zaczęto mówić na skutek pojawienia się rozporządzenia wydanego przez Komisję Europejską. Obejmuje ono standard związany ze sposobem raportowania, do którego muszą ustosunkować się firmy. Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (z ang European Sustainability Reporting Standards, czyli tak zwane ESRS) obowiązują od 2024 roku i są traktowane jako dopełnienie dla dyrektywy, opublikowanej 16 grudnia 2022 roku.

Zanim standard raportowania ESRS zaczął obowiązywać w obecnej formie (ocena podwójnej istotności), dyrektywa CSRD nałożyła na duże jednostki oraz małe i średnie spółki giełdowe obowiązek przygotowywania sprawozdań. Ich treść koncentruje się na kwestiach dotyczących społeczeństwa, środowiska, a nawet praw człowieka oraz ładu korporacyjnego. Opracowany następnie wspólny standard europejski (ESRS) miał wszystko spiąć. Zasady mają zostać także dookreślone dla małych oraz średnich spółek giełdowych.

Dowiedz się więcej, zapoznając się z innym, przygotowanym przez nas wpisem: Dyrektywa CSRD – Nowe Wymogi Raportowania Zrównoważonego Rozwoju dla Przedsiębiorstw

Ocena podwójnej istotności (ESRS) – co obejmuje raport?

Podwójna istotność ESG to zbiór zasad, na podstawie których firmy przygotowują swój raport. Słowo "podwójna" jest tu kluczowe, gdyż dotyczy dwóch głównych obszarów:

• rodzaj i stopień oddziaływania na środowisko oraz społeczeństwo – mowa tu o oddziaływaniu (rzeczywistym lub potencjalnym) na otoczenie za pośrednictwem produktów, usług, czy też działań. Temat jest znacznie głębszy, gdyż obejmuje także oddziaływanie firmy w stopniu pośrednim (mowa np.: o działaniach partnerów biznesowych, czy też o odbiorcach usługi / produktów). Istotą podwójnej istotności jest fakt, że w raportowaniu uwaga koncentrowana jest nie tylko na "negatywnych oddziaływaniach", ale uwzględnia się także te pozytywne;

• wpływ ESG na istotność finansową – podczas przygotowywania analizy, firma stara się zidentyfikować / ocenić, w jaki sposób różne czynniki (zarówno te związane ze środowiskiem, społeczeństwem oraz ESG) wpływają / mogą wpływać na jej finanse. Pod słowem "finanse" kryją się zarówno zyski, wydatki, a także możliwość pozyskiwania ewentualnego finansowanie w perspektywie długofalowej, ale i średnio-, czy też krótkofalowej.
  

Jak widać zasada podwójnej istotności i CSRD zazębiają się oraz uzupełniają. Wymienione wyżej obszary są wskazówką dla firmy i podpowiadają, w którą stronę powinny iść przygotowywane analizy. Nie ma natomiast jednego, ściśle sprecyzowanego schematu na przeprowadzenie procesu oceny. Właśnie dlatego wiele firm zewnętrznych oferuje taką usługę wg. opracowanego przez siebie wzorca.

Zagłęb się w temat, przechodząc to artykułu:

• Wskaźniki ESG w firmie
  

• ESRS – co to jest za standard?

Badanie podwójnej istotności – dlaczego warto?

Dobrze przygotowana, wypełniona, a następnie podsumowana w formie raportu matryca podwójnej istotności ma największe znaczenie dla samej firmy, która ją opracowuje. Na jej podstawie:

• można świadomie podejść do tematu zrównoważonego rozwoju i zaplanować działania krótko oraz długoterminowe. Pozwala to rozłożyć duże inwestycje oraz działania w czasie;
  

• szybciej można wykryć ryzyko oraz nadarzające się szanse ESG;
  

• po ujawnieniu raportu oraz przygotowaniu planu działań, firma zwiększa swoją przejrzystość oraz podkreśla odpowiedzialność. Wpływa to pozytywnie na jej status;
  

• dialog z interesariuszami przechodzi na inny, wyższy poziom. Poprawnie przeprowadzone badanie istotności ESG pozwala na planowanie oraz wprowadzanie zmian w firmie, ale i poza nią.
  

Jak widać dokładnie przeprowadzona oraz ujawniona analiza podwójnej istotności ma szeroki zasięg. Transparentność działań postrzegana jest zawsze pozytywnie, buduje zaufanie i poprawia (lub umacnia) wizerunek firmy.

Podwójna istotność ESG, ESRS – przykładowe etapy i najczęściej zadawane pytania

Rzetelnie przeprowadzona ocena podwójnej istotności spisana w formie raportu to praca, na którą należy poświęcić wiele czasu. Zajmujące się tym tematem firmy zewnętrzne opracowują własne schematy, skupiające się przede wszystkim na:

• działalności firmy – mowa to zarówno o modelu biznesowym, obranej strategii, perspektywie finansowej, dostępie do finansowań dodatkowych itd.;
  

• interesariuszach – mowa zarówno o pracownikach, klientach, ale i o całym łańcuchu dostaw i dystrybucji. Matryca podwójnej istotności ESG skupia się tu na zależności obustronnej;
  

• otoczeniu, wpływie i oddziaływaniu środowiska;
  

• obowiązujących przepisach, normach oraz standardach;
  

• określeniu możliwości, zagrożeń oraz skutków związanych ze zrównoważonym rozwojem;
  

• ocenie kwestii związanych z ESG.
  

Najczęściej pojawiające się pytania przy zagadnieniu podwójnej istotności ESRS, ESG

• Na czym polega badanie podwójnej istotności? – jest to ocena wpływu firmy na środowisko i społeczeństwo. Analiza obejmuje także oddziaływanie czynników zewnętrznych na wyniki finansowe firmy, wydatki, ryzyko i szanse związane z pozyskiwaniem dodatkowych finansowań.
  

• Co oznacza, że dany temat jest podwójnie istotny? – oznacza to, że identyfikacja zagadnienia odbywa się obustronnie. Skupia się zatem na tym, jak organizacja wpływa na jakiś obszar, a także jak ten obszar wpływa na organizację. Pod słowo "obszar" można podstawić na przykład: łańcuch wartości, społeczeństwo, regulacje prawne itd. To doskonale przedstawia także, czym jest podwójna istotność w audycie.
  

• Kiedy dana kwestia spełnia kryterium podwójnej istotności? – proces oceny istotności można przeprowadzić jedynie w momencie, kiedy posiadamy dane pozyskane zarówno z perspektywy firmy, jak i środowiska zewnętrznego.
  

• Czy ESRS są obowiązkowe? – tak, od 2024 roku obowiązują one duże przedsiębiorstwa. Zakres będzie jednak rozszerzany także na mniejsze podmioty.
  

W niniejszym artykule odpowiedzieliśmy na wiele pytań, w tym: jakie są elementy modelu badania podwójnej istotności. Zagadnienie to jest niezwykle rozbudowane, przez co do kwestii zrównoważonego rozwoju można podejść na kilka sposobów, uwzględniając przy tym wielkość danego przedsiębiorstwa.

Sprawdź także inne nasze artykuły: Jakie są nieodnawialne źródła energii w Polsce?