Jak zmniejszyć ślad węglowy firmy?

Twoja firma wygrała przetarg, ale klient żąda raportu ESG? Dziś wiedza, jak zmniejszyć ślad węglowy, to warunek gry w B2B, nie fanaberia. Już 60% organizacji deklaruje działania ekologiczne w tym obszarze (raport eRecruiter 2025 „Rynek pracy a praktyki prospołeczne i prośrodowiskowe”). Jak zrobić to dobrze i bez greenwashingu?

Sprawdź, jak skutecznie zmniejszyć ślad węglowy firmy i przygotować się na wymagania rynku.

Co dokładnie obliczyć, gdy mowa o śladzie węglowym?

Kiedy firma zastanawia się, jak ograniczyć ślad węglowy (carbon footprint), powinna zacząć od podstawowego pytania: co dokładnie liczyć? Ślad węglowy to suma emisji gazów cieplarnianych, za które firma odpowiada – bezpośrednio i pośrednio. Organizuje się je w trzy zakresy, wśród których znajdziesz odpowiedź na pytanie, co generuje największy ślad węglowy.

Scope 1 – emisje bezpośrednie

To wszystko, co Twoja firma „wyprodukuje” sama:

• spalanie paliw w samochodach służbowych,

• emisje z kotłów w zakładzie produkcyjnym,

• emisje z własnych źródeł energii (np. agregaty prądotwórcze).

Scope 1 jest najbardziej „namacalny” – organizacja ma bezpośrednią kontrolę nad tymi źródłami emisji.

Scope 2 – emisje pośrednie z zakupionej energii

Tutaj chodzi o emisje związane z produkcją energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, którą firma kupuje od zewnętrznych dostawców. Scope 2 to obszar, w którym można szybko wprowadzić zmiany, np. przechodząc na zieloną energię, energooszczędne rozwiązania, również te dotyczące ogrzewania. Przeczytaj nasz artykuł, żeby dowiedzieć się więcej: Odnawialne źródła energii (OZE) – co to jest, jakie są rodzaje?

Scope 3 – emisje w łańcuchu wartości

I tu zaczyna się prawdziwe wyzwanie. Scope 3 obejmuje wszystko to, czego nie widać na pierwszy rzut oka, ale co realnie wpływa na środowisko: emisje u dostawców (produkcja komponentów, surowców), transport produktów do klienta, emisje związane z konsumpcją klientów czy utylizacja odpadów.

Scope 3 potrafi stanowić nawet 70-90% całkowitego śladu węglowego firmy.

Dlaczego to takie ważne? Tylko niewielki procent monitoruje emisje w łańcuchu dostaw. To poważne wyzwanie – szczególnie w B2B, gdzie klienci coraz częściej wymagają kompleksowego podejścia do ESG. Zobacz, jak może wyglądać redukcja emisji CO2 w Polsce.

Chcesz wiedzieć więcej o tym, jak globalne ocieplenie jest powiązane z biznesem i regulacjami prawnymi? Przeczytaj nasze dotychczasowe artykuły.

• ESRS – co to jest za standard?

• Wskaźniki ESG w firmie

• Dekarbonizacja – co to jest i na czym polega?

• Jakie są nieodnawialne źródła energii w Polsce?

• CBAM – mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2

• Dyrektywa CSRD – nowe wymogi raportowania zrównoważonego rozwoju dla przedsiębiorstw

• Jak obliczyć ślad węglowy firmy i emisję CO2?

5 konkretnych sposobów, jak zmniejszyć ślad węglowy

Ślad węglowy firmy nie zmniejszy się sam. Wymaga świadomych decyzji i systematycznych działań w kilku obszarach. Oto pięć najważniejszych sposobów, które przynoszą efekty – na początku wdrożenia mogą być one szczególnie widoczne.

1. Zmniejszenie zużycia energii

Czy wiesz, że 76% firm w Polsce deklaruje działania ograniczające zużycie energii, ale tylko część z nich działa według przemyślanej, mierzalnej strategii (raport LeasingTeam Group z 2024 roku „Czy firmy w Polsce dbają o zrównoważony rozwój?”)?

Audyt energetyczny to pierwszy krok, bez którego trudno mówić o redukcji emisji.Chodzi o dokładne zmierzenie gdzie i ile energii zużywa firma, które procesy generują największe straty oraz gdzie może szybko zmniejszyć swój ślad węglowy. W praktyce audyt często ujawnia „niewidzialne wycieki” – stare oświetlenie, które pochłania mnóstwo energii, nieefektywne systemy wentylacji, urządzenia pracujące niepotrzebnie po godzinach. Przejście na OZE lub zakup gwarancji pochodzenia energii to kolejny krok. W Polsce dostępne są certyfikaty, które potwierdzają, że energia pochodzi ze źródeł odnawialnych. Czasami zmiana dostawcy prądu to szybka decyzja, która realnie zmniejsza emisje Scope 2.

2. Optymalizacja środków transportu i logistyki

Transport to dla wielu firm ukryty gigant emisji – szczególnie w Scope 3. Realne działania, które może podjąć organizacja, by ograniczyć swój ślad węglowy, to m.in.:

• inwestycja w ekoflotę (pojazdy hybrydowe, elektryczne),

• optymalizacja tras dostaw (mniej pustych kilometrów),

• wybór przewoźników zgodnych z polityką ESG (np. operatorów z certyfikatami środowiskowymi).

3. Wybór bardziej zrównoważonych dostawców

Ślad węglowy nie kończy się na firmowym parkingu. Jeśli Twoi dostawcy nie dbają o emisje dwutlenku węgla, Ty także ponosisz za to odpowiedzialność. Co może zrobić organizacja, aby zmniejszyć emisję CO2 szkodliwego dla środowiska?

• Ustawić kryteria ESG w przetargach i umowach zakupowych.

• Regularnie przeprowadzać audyty środowiskowe dostawców – lub żądać od nich raportów ESG.
  

W praktyce coraz więcej firm z sektora B2B już teraz wymaga od swoich partnerów zgodności ze standardami środowiskowymi – zanim jeszcze zmusi ich do tego CSRD. Z raportu „Rynek pracy a praktyki prospołeczne i prośrodowiskowe” wynika, że 39% firm wybiera dostawców działających ekologicznie i prośrodowiskowo.

4. Zmiana procesów wewnętrznych

Nie wszystko da się rozwiązać zakupem zielonej energii czy ekofloty. Czasem konieczna jest zmiana codziennych procesów.

• Cyfryzacja: przejście z papieru na dokumenty cyfrowe to nie tylko oszczędność miejsca, ale i ograniczenie emisji związanych z produkcją papieru, drukiem, transportem.

• Optymalizacja zużycia surowców: mniej materiałów, trwalsze produkty, mądrzejsze projektowanie pod kątem recyklingu odpadów.

Takie zmiany są trudniejsze, bo wymagają zmiany nawyków i inwestycji w rozwój procesów. Ale w długim okresie to właśnie one mają największy wpływ na emisje Scope 1, 2 i 3.

5. Zaangażowanie pracowników

Bez zespołu żadna strategia ESG nie będzie działać. Co zmniejsza ślad węglowy, a jest mniej oczywiste?

• Programy „green office” – konkursy na pomysły na redukcję emisji.

• Szkolenia: czym jest ślad węglowy i jak go obliczyć, czy jak każdy pracownik może na niego wpływać (np. poprzez oszczędzanie energii, ograniczanie zużycia wody z kranu, korzystanie z produktów wielokrotnego użytku). Pokazanie, jakie zachowania pomagają obniżyć ślad węglowy, może zmobilizować zespół.

Jednym z większych wyzwań we wdrażaniu działań ESG jest brak zaangażowania pracowników, na co wskazuje 53% firm (raport LeasingTeam Group z 2024 roku „Czy firmy w Polsce dbają o zrównoważony rozwój?”). Zmiana kultury organizacyjnej to proces, ale organizacje, które inwestują w edukację pracowników w zakresie ESG, nie tylko zmniejszają emisje, ale też wzmacniają swoją markę pracodawcy.

Podsumowanie: redukcja śladu węglowego to przyszłość organizacji

Jeszcze kilka lat temu działania na rzecz klimatu były odbierane w biznesie jako element CSR-u lub PR-u. Dziś to podejście już nie wystarcza. Przedsiębiorstwa muszą potraktować konieczność zmniejszenia śladu węglowego jako element strategii, która jednocześnie może pomóc planecie i budżetowi firmy. Wymaga to jednak konkretów:

• mierzenia emisji w Scope 1, 2 i 3,

• świadomego zarządzania energią, transportem i dostawcami,

• zaangażowania pracowników i spójności działań z deklaracjami dotyczącymi ograniczenia ilości gazów cieplarnianych,

• monitorowania efektywności nawet niewielkich zmian, które wprowadziła firma.

Największym ryzykiem nie jest dziś koszt wdrożenia strategii, ale koszt zaniechania proekologicznych działań – utrata partnerów, reputacji i dostępu do rynku (również globalnego). Dlatego pytanie zarządu: jak mogę zredukować emisję CO2, jest pierwszym krokiem do zmian.